Zajęcia z pedagogiem

Pedagog szkolny podczas zajęć rozwijających kompetencje emocjonalno-społeczne udziela wsparcia emocjonalnego, zapewnia pomoc oraz wspomaga rozwój właściwej komunikacji, budowanie i podtrzymywanie relacji społecznych, przystosowanie do zmian, radzenia sobie ze stresem, lękiem czy innymi emocjami oraz zdarzeniami, wspiera budowanie poczucia własnej wartości, pewność siebie i akceptację, pomaga odkryć pasje i zainteresowania, mocne strony. 

1. Zajęcia polegają na specyficznej organizacji wspierającego środowiska społecznego.
Podczas zajęć proponowane są różnego typu aktywności, spełniające funkcje terapeutyczne. Polegają na celowym stwarzaniu warunków i doświadczeń społecznych umożliwiających zajście procesu terapeutycznego w 4 obszarach: ja-ja, ja-rówieśnicy, ja-dorośli, ja-świat. Podczas zajęć pomagam w przeżywaniu świata, tworzę bezpieczną i przyjazną atmosferę i prowadzę zajęcia w sposób zrozumiały i zaakceptowany przez uczniów. Wspieram w zmierzeniu się z wyzwaniami, które prowadzą na wyższy poziom rozwoju, a jednocześnie chronię przed doświadczeniami do których uczestnicy nie są gotowi. Uczeń jest ośmielany w próbach poznawczych, osiąganiu wiedzy o sobie i świecie. Zadaniem zajęć jest wspieranie procesów psychicznych pobudzanych podczas interakcje z prowadzącym i/lub rówieśnikami. Zajęcia są dostosowywane do potrzeb i możliwości uczniów. 

2. Podczas zajęć realizowane są cele terapeutyczne, edukacyjne i rozwojowe. 

Cele rozwojowe: 

- zaspokojenie potrzeby przynależności do grupy rówieśniczej i jej aprobaty, 

- zaspokojenie potrzeby nawiązania bliskiego kontaktu z osobą dorosłą, 

- zaspokojenie potrzeby wyrażania siebie, 

- zaspokojenie potrzeby aktywności społecznej, 

- budowanie poczucia wspólnoty grupowej 

Cele edukacyjne: 

 - zdobywanie umiejętności efektywnego porozumiewania i rozwiązywania konfliktów z dorosłymi 
i rówieśnikami, 

- uczenie różnych sposobów odreagowywania nieprzyjemnych emocji, 

- dostarczenie wiedzy o komunikacji, 

- rozwijanie umiejętności wyrażania uczuć. 

Cele terapeutyczne: 

- budowanie pozytywnego obrazu siebie i zwiększenie poczucia własnej wartości, 

- stworzenie okazji do odreagowania napięć emocjonalnych, 

- zaspokojenie potrzeby bycia ważnym i doświadczania sukcesów, 

- rozwijanie optymalnych strategii przezwyciężania nieprzyjemnych stanów psychicznych.  

3. Zasady prowadzenia zajęć 

Przy realizacji celów rozwojowych, edukacyjnych, terapeutycznych kieruję się zasadami,
które stanowią elementy sytuacji korygującej szeroki zakres doświadczeń urazowych.

Są to zasady: afirmacji, bliskiego kontaktu opartego na rozumieniu empatycznym, otwartości
i autentyczności, istnienia norm oraz bezwarunkowej akceptacji.  

 

Afirmacja polega na dostrzeganiu i podkreślaniu (komunikowaniu) pozytywnych doznań, dobrych cech i zdolności drugiego człowieka. Takie dokonania i cechy można znaleźć w każdej istocie ludzkiej, dlatego każdy może być afirmowany. Świadomie rezygnuje się z krytyki, wytykania błędów, wskazywania wad  i niedociągnięć. Zamiast tego podkreśla się dobre cechy, osiągnięcia (nawet małe), ukazuje pozytywne dążenie, motywacje, chwali się proces a nie efekt. Krytyka i inne negatywne wzmocnienia utrudniają pokonanie trudności, pojawiających się w trakcie uczenia. Długotrwała krytyka zmniejsza również wiarę w to, że w ogóle jest się w stanie je pokonać. Sytuacja zagrożenia nie sprzyja spostrzeganiu i asymilowaniu sygnałów i informacji. Jeżeli w każdej chwili narażeni jesteśmy na krytykę, negatywną lub lekceważącą ocenę naszych działań, zmykamy się lub sami atakujemy. Proces uczenia jest efektywny, jeśli czujemy się odprężeni, bezpieczni. Tylko wówczas jesteśmy otwarci na nowe informacje. Dzięki temu podczas zajęć uczniowie uczą się jak rozwiązywać problemy, odzyskują wiarę w siebie. Podczas zajęć modeluję pozytywne odnoszenie się do siebie nawzajem uczniów oraz umiejętnie i delikatnie przerywam, jeśli jest taka potrzeba (w sytuacjach ośmieszania, krytykowania i deprecjonowania). Zachęcam uczniów do wyrażania pozytywnych informacji i dzielenia się przeżywanymi emocjami (zarówno tymi przyjemnymi jak i tymi mniej przyjemnymi, z zaznaczeniem, że wszystkie emocje są akceptowane i potrzebne). Tworzenie atmosfery afirmacyjnej na zajęciach polega m.in. na wprowadzeniu normy o unikaniu deprecjacji wzajemnej i krytyki oraz przeprowadzeniu wielu zajęć i gier, których podstawowym celem jest wypracowanie tej zasady oraz nauczenie dzieci dawania i przyjmowania (od siebie nawzajem i prowadzącego zajęcia) informacji afirmujących. 

Zasada otwartości i autentyczności polega na przyjmowaniu i przekazywaniu informacji, dzieleniu się doświadczeniami i wyrażaniu emocji. Zapewniam każdemu uczniowi możliwość ujawnienia ważnych dla niego spraw i uczę słuchania i okazywania szacunku dla doświadczeń i przeżyć drugiej osoby. Ujawnienie emocji w trakcie zajęć umożliwia uczniom zajęcie się własnymi trudnościami, przełamuje poczucie izolacji i samotności uniemożliwiającej współdziałanie z innymi ludźmi, sprawia, że uczniowie czują się bardziej bezpieczni. Dzielenie się doświadczeniami i informacjami daje uczniom możliwość wspólnego rozwiązania problemów. Uczniowie uczą się korzystać nawzajem ze swoich doświadczeń, razem znajdować wyjście z bardzo trudnej sytuacji. Szanuje, jeśli ktoś nie chce się wypowiadać i pozwalam uczniom na to. 

Na zajęciach w pracy z uczniami wykorzystywane są metody aktywizujące, takie, jak: 

Krąg: metoda dzielenia się z innymi uczestnikami własnym doświadczeniem, daje ona każdemu z członków grupy możliwość kontaktu emocjonalnego oraz wzrokowego, stanowi o równości praw, buduje poczucie wspólnoty i zachęca do aktywnego słuchania i współpracy.  

Rozmowa kierowana: technika pozwalająca na dzielenie się pomysłami, doświadczeniami i pracą nad wspólnym problemem angażująca wszystkich uczestników zajęć. 

Burza mózgów: technika polegająca na tworzeniu listy pomysłów na rozwiązanie danego problemu, wyzwala potencjał twórczy uczniów, bez oceniania.  

Psychodrama: umożliwia modelowanie właściwego sposobu porozumiewania się, opiera się na kontakcie słownym, ale jej istotą jest przeżycie danej sytuacji (odegranie roli) w warunkach symulacyjnych. 

Niedokończone zdania: technika polega na dokończeniu danego zadania lub zdań, pozwalająca uczniom dostrzec podobieństwa i różnice między nimi, kiedy mówią o uczuciach, bądź reakcjach związanych z poruszanymi wydarzeniami, problemami. 

Sztuka. Rysunek. 

Kolaż: zadaniem uczniów jest stworzenie plakatu ze zdjęć i tytułów z gazet, czasopism, związanego z poruszanym problemem. 

Piramida priorytetów: celem tej techniki jest ułożenie listy priorytetów według ustalonych wcześniej kryteriów, np. ważności. 

Zabawy interakcyjne: technika integrująca uczestników, pomocna w rozładowaniu napięcia panującego w grupie, służąca jako rozgrzewka przed zajęciami. 

Muzykoterapia. 

Bajki i opowiadania terapeutyczne. 

Podczas zajęć sytuacje, w jakich uczeń znajduje się na zajęciach, pełnią funkcje korygującą. Oznacza to organizowanie doświadczeń, które pozwolą na zaspokojenie ważnych potrzeb emocjonalnych dzieci, a także takich, które będą stanowiły zaprzeczenie ich dotychczasowych, urazowych przeżyć. Korygujące są doświadczenia z rówieśnikami, z prowadzącą zajęcia, związane z wykonywaniem zadań i postrzeganiem samego siebie. To, co zdarza się w trakcie zajęć, w jak najszerszym zakresie pomaga zrozumieć niekorzystne dla ucznia sądy poznawcze i towarzyszące im nierzadko już utrwalone wzory zachowań. Ważnym elementem jest stworzenie sytuacji umożliwiającej uwolnienie napięć emocjonalnych. W ramach zajęć rozwijających kompetencje emocjonalno-społeczne prowadzone są działania profilaktyczne z wykorzystaniem elementów programów rekomendowanych z zakresu promocji zdrowia psychicznego, profilaktyki uniwersalnej oraz profilaktyki selektywnej.